Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego DUW

Głównym celem KSRG jest zapewnienie ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska, w ramach działań podejmowanych przez PSP i inne podmioty ratownicze (ze szczególnym uwzględnieniem OSP), poprzez:

• gaszenie pożarów,
• likwidację miejscowych zagrożeń (działania ratownicze),
• ratownictwo chemiczne i ekologiczne,
• ratownictwo techniczne,
• ratownictwo medyczne w zakresie udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy (KPP).

Krajowy system ratowniczo-gaśniczy w ramach posiadanych sił i środków współpracuje z właściwymi organami i podmiotami podczas zdarzeń nadzwyczajnych wywołanych zagrożeniem czynnikiem biologicznym, w tym podczas zdarzeń o charakterze terrorystycznym.

Zadania KSRG wynikają w szczególności z przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej innych aktów prawnych wydawanych na podstawie delegacji w niej zawartych oraz umów, porozumień i uzgodnień zawieranych pomiędzy podmiotami systemu.

Zgodnie z definicją ustawową ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem poprzez:

1. zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;
2. zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;
3. prowadzenie działań ratowniczych.

Słownik terminów występujących w tej ustawie jest zarazem informacją  jak należy interpretować ustalenia, zadania, czy inne dyspozycje w tym zakresie, m.in. :

1. Zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia – przez  co rozumie się :

• zapewnienie koniecznych warunków ochrony technicznej nieruchomościom i ruchomościom,
• tworzenie warunków organizacyjnych i formalnoprawnych zapewniających ochronę ludzi i mienia, a także przeciw-działających powstawaniu lub minimalizujących skutki pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;

2.  Działania ratownicze, to każda czynność podjęta w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska, a także likwidacja przyczyn powstania pożaru, wystąpienia klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia;

3. Inne miejscowe zagrożenie, to zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody niebędące pożarem ani klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie
dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub którego usunięcie skutków nie wymaga zastosowania nadzwyczajnych środków. W ustawie o stanie klęski żywiołowej czytam o działaniach wymagających stosowania nadzwyczajnych środków.

4. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy, jest integralną częścią organizacji bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, obejmującą, w celu ratowania życia, zdrowia, mienia
lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń; system ten skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej, inne służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.

Zadania KSRG przejawiają się również w działaniach, przedsięwzięciach i realizacji  zadań szczegółowych, podmiotów stanowiących bazę tego systemu lub tych, które w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych organizowanych i kierowanych przez Państwową Straż Pożarną.

Właściwe urzędy, instytucje, organizacje , przedsiębiorcy lub osoby fizyczne są obowiązane uwzględnić wymagania w zakresie ochrony przeciwpożarowej przy zagospodarowaniu
i uzbrajaniu terenu. Ustawowy zapis tego przepisu odnosi się w szczególności do art. 4 ustawy o ochronie przeciwpożarowej.

Właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:

1. przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych;
2. wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice;
3. zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i nie-zawodne funkcjonowanie;
4. zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji;
5. przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej;
6. zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi;
7. ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

 Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej,  stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje – w całości lub w części – ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem.

Na szczególną uwagę zasługuje tu przepis zobowiązujący do przygotowania budynku, obiektu lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej, którą organizuje i prowadzi Państwowa Straż Pożarna oraz ustalenia sposobów postepowania na wypadek powstania pożaru klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Podstawowe zadania Państwowej Straży Pożarnej, w szczególności są to :

1.  Rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń;
2.  Organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń;
3.  Wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze;
4.  Kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności;
5.  Nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych;
6.  Prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej raz ochrony ludności;
7.  Współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych;
8.  Współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych oraz odrębnych przepisów;
9.  Realizacja innych zadań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych na zasadach i w zakresie w nich określonych.

Zadania przewidziane dla Państwowej Straży Pożarnej w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej albo przez niego nadzorowanych wykonuje Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa w trybie i na zasadach określonych, w drodze rozporządzenia, przez Ministra Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych.

Zadania Wojewody Dolnośląskiego, w szczególności w zakresie KSRG :

1. Wykonywanie zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej przy pomocy Dolnośląskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej;
2. Określanie zadań KSRG  dla obszaru województwa;
3. Kierowanie KSRG w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska;
4. Koordynowanie funkcjonowania KSRG oraz kontrolowanie realizacji zadań;
5. Powierzanie zadań KSRG wojewódzkiemu zespołowi zarządzania kryzysowego;
6. Zapewnianie współdziałanie KSRG z systemem Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz systemu powiadamiania ratunkowego;
7. Zapewnianie funkcjonowania centrum powiadamiania ratunkowego ( CPR ) oraz systemu wspomagania dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego ( SWD PRM ).

 
Zadania Dolnośląskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej we Wrocławiu :

1. Kierowanie komendą wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej;
2. Opracowywanie planów ratowniczych na obszarze województwa,
3. Organizowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w tym odwodów operacyjnych, na obszarze województwa;
4. Dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa poprzez swoje stanowisko kierowania, a w szczególności dowodzenie działaniami ratowniczymi, których rozmiary lub zasięg przekraczają możliwości sił ratowniczych powiatu;
5. Kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej z obszaru województwa do akcji ratowniczych i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów i porozumień międzynarodowych;
6. Analizowanie działań ratowniczych prowadzonych przez podmioty krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa;
7. Przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa;
8. Wprowadzanie podwyższonej gotowości operacyjnej w Państwowej Straży Pożarnej na obszarze województwa i powiatów, w sytuacji zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia pożarowego;
9. Organizowanie wojewódzkich ćwiczeń ratowniczych;
10. Kontrolowanie uzgadniania projektów budowlanych w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
11. Nadzorowanie działalności rzeczoznawców do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych;
12. Nadzorowanie i kontrolowanie komendantów powiatowych (miejskich) i komend powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej;
13. Sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem bezpieczeństwa i higieny służby w komendach powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej;
14. Analizowanie stanu bezpieczeństwa województwa w zakresie zadań realizowanych przez Państwową Straż Pożarną;
15. Opracowywanie programów szkolenia i doskonalenia zawodowego, z uwzględnieniem specyfiki i potrzeb województwa, oraz organizowanie szkolenia i doskonalenia zawodowego, a także inicjowanie przedsięwzięć w zakresie kultury fizycznej i sportu na obszarze województwa;
16. Uczestniczenie w przygotowywaniu projektu budżetu państwa w części, której dysponentem jest właściwy wojewoda, w rozdziałach dotyczących ochrony przeciwpożarowej;
17. Wspieranie inicjatyw społecznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej;
18. Współdziałanie z zarządem oddziału wojewódzkiego związku ochotniczych straży pożarnych;
19. Realizowanie zadań wynikających z innych ustaw

 
Zadania komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej :

1. Kierowanie komendą powiatową (miejską) Państwowej Straży Pożarnej;
2. Organizowanie jednostek ratowniczo-gaśniczych;
3. Organizowanie na obszarze powiatu krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;
4. Dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze powiatu poprzez swoje stanowisko kierowania;
5. Kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej z obszaru powiatu do akcji ratowniczych i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów i porozumień międzynarodowych;
6. Analizowanie działań ratowniczych prowadzonych na obszarze powiatu przez podmioty krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego;
7. Organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczej;
8. Współdziałanie z komendantem gminnym ochrony przeciwpożarowej, jeżeli komendant taki został zatrudniony w gminie;
9. Współdziałanie z komendantem gminnym związku ochotniczych straży pożarnych;
10. Rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń;
11. Opracowywanie planów ratowniczych na obszarze powiatu;
12. Nadzorowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych;
13. Wykonywanie zadań z zakresu ratownictwa;
14. Wstępne ustalanie przyczyn oraz okoliczności powstania i rozprzestrzeniania się pożaru oraz miejscowego zagrożenia;
15. Organizowanie szkolenia i doskonalenia pożarniczego;
16. Szkolenie członków ochotniczych straży pożarnych;
17. Inicjowanie przedsięwzięć w zakresie kultury fizycznej i sportu z udziałem podmiotów krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze powiatu;
18. Wprowadzanie podwyższonej gotowości operacyjnej w komendzie powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej w sytuacji zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia pożarowego.
19. Współdziałanie z zarządem oddziału powiatowego związku ochotniczych straży pożarnych;
20. Przeprowadzanie inspekcji gotowości operacyjnej ochotniczych straży pożarnych na obszarze powiatu, pod względem przygotowania do działań ratowniczych;
21. Realizowanie zadań wynikających z innych ustaw.

Zadania Starostów i Prezydentów miast na prawach powiatu województwa dolnośląskiego, w szczególności w zakresie KSRG :

1. Określanie zadań KSRG dla obszaru powiatu;
2. Nadzorowanie funkcjonowania KSRG na obszarze powiatu;
3. Kontrolowanie realizacji zadań KSRG;
4. Kierowanie KSRG w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia lub środowiska;
5. Wykonywanie zadań KSRG w ramach funkcjonowania Powiatowego Zespołu Zarządnia Kryzysowego;
6. Budowanie system koordynacji działań jednostek ochrony przeciwpożarowej wchodzących w skład KSRG;
7. Prowadzenie analizy sił i środków KSRG na obszarze powiatu;
8. Zatwierdzanie Planu Ratowniczego Powiatu opracowywanego przez Komendanta Powiatowego (Miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej;
9. Wydawanie Komendantowi Powiatowemu (miejskiemu) PSP poleceń podjęcia działań zmierzających do usunięcia zagrożenia bezpieczeństwa wspólnoty samorządowej.

Zadania wójtów burmistrzów, prezydentów miast, województwa dolnośląskiego,w szczególności w zakresie KSRG :

1. Koordynowanie funkcjonowania KSRG na obszarze gminy w zakresie ustalonym przez W ojewodę;
2. Zawieranie porozumień z właściwym miejscowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej w sprawie włączenia właściwej Ochotniczej Straży Pożarnej  (OSP) do KSRG;
3. Ponoszenie kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia  gotowość bojowej ochotniczej straży pożarnej;
4. Współdziała w akcjach ratowniczych organizowanych i kierowanych przez PSP na podstawie umowy cywilno-prawnej;
5. Wykonywanie zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej w ramach zadań własnych gminy, w tym tworzenie, przekształcanie lub likwidowanie jednostek ochrony przeciwpożarowej..

Akcja ratownicza to działania ratownicze organizowane i kierowane rzez Państwową Straż Pożarną;
Akcję ratowniczą organizuje i prowadzi komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej.
Strażacy biorący udział w akcji ratowniczej, w zakresie niezbędnym do prowadzenia akcji, mają prawo korzystania z:

1. dróg, gruntów i zbiorników wodnych państwowych, komunalnych i prywatnych;
2. komunalnych i prywatnych ujęć wodnych i środków gaśniczych.

W okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności strażak kierujący akcją ratowniczą ma prawo zarządzenia:

1. ewakuacji ludzi i mienia z terenu objętego akcją ratowniczą;
2. koniecznych prac wyburzeniowych i rozbiórkowych;
3. wstrzymania komunikacji w ruchu lądowym;
4. udostępnienia pojazdów, środków i przedmiotów niezbędnych do akcji ratowniczej;
5. zakazu przebywania osobom postronnym w rejonie akcji ratowniczej.

Ponadto kierujący akcją ma prawo:

1. żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, jednostek gospodarczych, organizacji społecznych i obywateli;
2. odstąpienia od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne.

Działania ratownicze.
Zgodnie z zapisem art. 22 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, działanie ratownicze prowadzą jednostki ochrony przeciwpożarowej.
Kierujący działaniem ratowniczym może:

• zarządzić ewakuację ludzi i mienia;
• wstrzymać ruch drogowy oraz wprowadzić zakaz przebywania osób trzecich w rejonie działania ratowniczego;
• przejąć w użytkowanie na czas niezbędny dla działania ratowniczego nieruchomości i ruchomości, środki transportu, sprzęt, ujęcia wody, inne środki gaśnicze, a także przedmioty i urządzenia przydatne w działaniu ratowniczym.

Kierujący działaniem ratowniczym ma prawo żądać niezbędnej pomocy od instytucji, organizacji, przedsiębiorców i osób fizycznych.
Kierujący działaniem ratowniczym może odstąpić w trakcie działania ratowniczego od zasad działania uznanych powszechnie za bezpieczne.
 
Inne miejscowe zagrożenia.
Inne miejscowe zagrożenie to zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody niebędące pożarem ani klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie
dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie lub którego usunięcie skutków nie wymaga zastosowania nadzwyczajnych środków;
Klęska żywiołowa .
Klęska żywiołowa to katastrofa  naturalna lub awaria techniczna, których skutki zagrażają  życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku
na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych organów i instytucji
oraz specjalistycznych służb i formacji działających pod jednolitym kierownictwem,
Katastrofa naturalna.
Katastrofa naturalna  to zdarzenie związane z działaniem sił natury, w szczególności wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, długotrwałe  występowanie ekstremalnych temperatur, osuwiska ziemi, pożary, susze, powodzie, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, masowe występowanie szkodników, chorób  roślin lub zwierząt albo chorób zakaźnych ludzi albo też działanie innego żywiołu,
Zgodnie z ustawą z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 333. ze zm.), w zapobieganiu skutkom klęski żywiołowej lub ich usuwaniu uczestniczą: Państwowa Straż Pożarna i inne jednostki ochrony przeciwpożarowej, Policja, Straż Graniczna, Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa, podmioty lecznicze, w tym
w szczególności dysponenci jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, oraz inne właściwe w tych sprawach państwowe urzędy, agencje, inspekcje, straże i służby.
 Podmioty te podlegają kierownictwu organów albo pełnomocników, uprawnionych ustawą.

W czasie stanu klęski żywiołowej działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięcia kierują:

1. wójt (burmistrz, prezydent miasta) – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono tylko na obszarze gminy;
2. starosta – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej w skład powiatu;
3. wojewoda – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego powiatu wchodzącego w skład województwa;
4. minister właściwy do spraw administracji publicznej lub inny minister, do zakresu działania którego należy zapobieganie skutkom danej klęski żywiołowej lub ich usuwanie, a w przypadku wątpliwości co do właściwości ministra lub w przypadku gdy właściwych jest kilku ministrów – minister wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów – jeżeli stan klęski żywiołowej wprowadzono na obszarze więcej niż jednego województwa.

Zatem krajowy system ratowniczo-gaśniczy, poprzez swoje zasoby, strukturę  organizacyjną i  możliwości do działań w czasie stanów normalnych i oznaczonych (nadzwyczajnych), stanowią bardzo ważny element bezpieczeństwa wewnętrznego naszego państwa.